Eén op de tien werknemers kan maandelijks niet rondkomen en één op de vijf heeft risicovolle schulden.
Dat zijn onrustwekkende cijfers. Lang niet elke werknemer met geldzorgen belandt in de schuldsanering, maar ook als de rand van de financiële afgrond op afstand blijft, beïnvloedt dit voortdurende gepieker de arbeidsprestaties. Werknemers met problematische schulden kunnen zich minder goed concentreren en besteden een opvallend groot deel van hun denkruimte aan het verzinnen van tijdelijke oplossingen. De werkgever die dit gedrag tijdig detecteert en er actief iets mee doet, helpt dus niet alleen zijn medewerkers maar ook zichzelf.
Als de grip op geld verliest
Hersenonderzoekers hebben een tijdelijke daling van het intellect met dertien punten vastgesteld bij mensen die gebukt gaan onder ernstige geldzorgen,” zegt Rosanne, onderzoeker lectoraat Schulden & Incasso. “Ze slapen en eten ook slechter en worden dus eerder en langer ziek dan anderen.
In de ziektewet daalt hun inkomen en nemen de geldzorgen dus toe. Een werknemer met geldproblemen herken je bovendien als iemand die opvallend vaak ‘even’ ongestoord privé moet bellen, die niet meedoet met kadootjes of uitjes en die om een voorschot vraagt. “Verhullende gedragingen, want bijna niemand zal met zijn of haar geldzorgen te koop lopen. “Het is een sociaal taboe,” stelt Brasco, coach verbonden aan Bureau Werkwaarde. “Het vergt al een grote mate van vertrouwen in je gesprekspartners, eer je daar open over durft te zijn. En dus merken veel werkgevers pas hoe erg het met hun medewerker is gesteld als de volgende stap wordt gezet, en er bijvoorbeeld loonbeslag volgt. Meestal is er dan al een hele periode van wanbetaling en wegkijken aan vooraf gegaan.”
Het financiële overzicht ontbreekt
Wegkijken, in de zin van bijvoorbeeld een maand lang de brievenbus niet meer openen, is deel van een proces waarbij de blik van de betrokkene steeds smaller wordt. De helikopterview is weg en het overzicht over de financiële situatie ontbreekt.
Rosanne en Brasco wijzen erop dat geldzorgen meestal gepaard gaan met andere problemen die de arbeidsprestatie ondermijnen. Het is daarom belangrijk dat de werkgever ingrijpt in een stadium vóór de schulden de werknemer definitief boven het hoofd zijn gegroeid. “Vaak kan een vrijwillige coach dan de werknemer nog helpen met het op orde krijgen van de financiële situatie,” zegt Rosanne . “Er zijn meerdere instanties die hulp kunnen verlenen voordat een gedwongen schuldbemiddeling of bewindvoering in beeld komt.”
Schuldsanering en vervroegd terugbetalen
Als is de schuldsanering eenmaal in gang gezet door de gemeente, dan zit de werknemer daar voor drie jaar aan vast. Het starre karakter van de regeling kan tot nieuwe problemen leiden, zegt Brasco: “ik heb bijvoorbeeld meegemaakt dat een man achtduizend euro schuld had maar ook een goed betaalde baan. Achtduizend euro was geen onoverkomelijk bedrag en met zijn salaris kon hij die schuld in één jaar makkelijk terugbetalen. Toch bleef hij drie jaar lang in de sanering. Dat werkt natuurlijk ontmoedigend, voor werknemer en werkgever.
Wat is bijvoorbeeld het voordeel om in deze tijd een promotie met salarisverhoging te aanvaarden? Dit probleem speelt des te meer bij mensen in een uitkering. Of ze nu gaan werken of niet, het blijft toch vijftig euro in de week. Dan kan ik beter rustig thuis zitten, is de gedachte.”
Veel parttimers en flexwerkers hebben schulden
Eén op de tien kan niet rondkomen, één op de vijf heeft problematische schulden – wil dat zeggen dat elke werkgever met honderd mensen in dienst ervan uit moet gaan dat tien procent van zijn personeelsbestand de eindjes niet aan elkaar kan knopen? “Nee,” antwoordt Rosanne . “Je mag die percentages niet één op één op het bedrijfsleven toepassen. Vooral alleenstaande, parttime werknemers met weinig uren en werknemers met een flexibel contract blijken erg veel in de schuldenstatistiek vertegenwoordigd te zijn.
Het probleem wordt steeds groter, dus het is belangrijk dat werkgevers de signalen leren herkennen en ook de stap durven zetten naar de werknemer. Niet om terecht te wijzen, maar om hulp aan te bieden. Want alleen komen ze er niet meer uit.”
Jullie medewerkers hebben geen schulden…toch?
Luister Werkwaarde podcast #18 met Rosanne Oomkens en Brasco Tuvaljevic over schulden, loonbeslag en geldzorgen bij verzuim. De podcast is te vinden op YouTube, SoundCloud, Spotify, Apple podcast, Google podcast, PodNL.
Maak werk van verzuim!
Veel organisaties worstelen met te hoog verzuim. Maar met de juiste kennis kun ook jij de controle terugkrijgen. Schrijf je vrijblijvend in op werkwaarde.nl/gratis-ebook en ontvang naast mijn e-boek over de 7 oorzaken van te hoog verzuim ook waardevolle updates over effectieve verzuimbegeleiding en re-integratie.