Begrippenlijst WIA uitgelegd
WIA
WIA staat voor Wet Inkomensvoorziening naar Arbeidsvermogen
Dit is de algemene wet. Het UWV voert deze wet uit. De Wet WIA kent twee soorten uitkeringen: WGA en IVA.
De WIA is een inkomensverzekering. In deze wet is niet je gezondheid verzekerd, maar het inkomen dat je verdiende voordat je ziek werd. `je inkomensverlies wordt bepaald op basis van je medische (on)mogelijkheden. Dit inkomensverlies bepaalt het uiteindelijk het percentage arbeidsongeschiktheid.
WGA
WGA staat voor Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten
Hieruit blijkt al dat iemand die in aanmerking komt voor een WGA-uitkering niet volledig arbeidsongeschikt is. Je ontvangt een WGA-uitkering als je tussen de 35-80% arbeidsongeschikt wordt beoordeeld, of tussen de 80-100% arbeidsongeschikt bent, maar dat de verwachting is dat er nog verbeteringen kunnen optreden, waardoor je weer gedeeltelijk kunt gaan werken
IVA
IVA staat voor Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten. Als je niet meer in staat bent om te werken en de arts van het UWV heeft beoordeeld dat er in de toekomst geen of nauwelijks verbetering te verwachten is, kom je in aanmerking voor een IVA-uitkering. Belangrijk is dat het percentage arbeidsongeschiktheid dan wordt beoordeeld op 80-100%.
UWV
UWV staat voor Uitvoeringsinstituut Werknemers Verzekeringen. Het UWV verzorgt de WIA-uitkeringen, maar ook WW en andere vormen van uitkeringen.
Wvp
WvP staat voor Wet verbetering Poortwachter. In deze wet staan regels waaraan werkgever en werknemer zich moeten houden bij langdurig ziekteverzuim.
Doel van deze wet is om langdurig verzuim te beperken. Met de stappen die in deze wet staan beschreven is het doel om zo snel mogelijk passend werk voor een werknemer te realiseren. Vanuit de wet moeten hiervoor inspanningen worden geleverd en worden vastgelegd. Deze wet is zowel op langverzuim als op kort verzuim van toepassing.
Loondoorbetalingsplicht
Gedurende 104 weken (ongeveer 2 jaar) na je eerste ziektedag is je werkgever verplicht om je loon door te betalen. Dit is minimaal 70% van je loon of minimaal 70% van het wettelijk minimum loon. Tijdens deze 104 weken heb je een ontslagbescherming. Ook bij een reorganisatie kun je dus niet worden ontslagen.
Re-integratie
Dit is het proces van terugkeer naar werk na (langdurig verzuim). Dit kan zowel binnen de eigen organisatie als bij een andere werkgever plaatsvinden.
Arbodienst
De arbodienst is een externe partij die je werkgever ondersteunt bij verzuimbegeleiding, preventie en re-integratieverplichtingen
Bedrijfsarts
Een bedrijfsarts is een erkend medisch specialist op het gebied van arbeid en gezondheid – bedrijfsgeneeskunde.
De bedrijfsarts heeft een adviserende rol als het gaat om gezondheid, arbeidsverzuim en inzetbaarheid van jou als werknemer. Zowel naar jou als werknemer, maar ook aan je werkgever. Verzuimbegeleiding en re-integratie is de verantwoordelijkheid van je werkgever.
Verzekeringsarts
Een verzekeringsarts is een erkend medisch specialist op het gebied van arbeid en gezondheid – verzekeringsgeneeskunde.
Bij het UWV onderzoekt een verzekeringsarts of er sprake is van beperkingen die samenhangen met een lichamelijke of psychische aandoening. De beperkingen worden vertaald in een FML.
FML
FML staat voor Functionele Mogelijkheden Lijst. Dit is de samenvatting van de beperkingen die je ondervindt. Zowel een bedrijfsarts als een verzekeringsarts kunnen met de FML werken. De verzekeringsarts van het UWV stelt op basis van het gesprek dat hij met je heeft gehad een FML op. Dit rapport gaat naar de arbeidsdeskundige van het UWV. De FML dient als basis voor het bepalen van het percentage arbeidsongeschiktheid.
IZP
IZP staat voor InZetbaarheids Profiel. Het doel is vergelijkbaar met de FML. De opzet is net iets anders. IZP wordt vaak gebruikt door Bedrijfsartsen.
Arbeidsdeskundige
Een arbeidsdeskundige beoordeelt welk (soort) werk je nog zou kunnen doen, ondanks je beperkingen. In je verzuimtraject van 104 weken (2 jaar) kom je vaak in aanraking met een arbeidsdeskundige. Op basis van de beperkingen die de Bedrijfsarts opstelt (FML of IZP) kan een arbeidsdeskundige bekijken of je eigen werk nog passend is, of passend te maken is. Mocht dat niet zo zijn, dan bekijkt de Arbeidsdeskundige of er bij je werkgever andere mogelijkheden zijn die bij je passen. Mocht dat ook niet zo zijn, adviseert een arbeidsdeskundige om elders een passende baan te zoeken. Dit staat bekend als het spoor 2.
De arbeidsdeskundige van het UWV bepaalt aan de hand van de FML die de Verzekeringsarts opstelt, je inkomensverlies en dus het arbeidsongeschiktheids-percentage.
Dit kan bepaald worden aan de hand van theoretische functies. Een praktische beoordeling is ook mogelijk, bijvoorbeeld als je na twee jaar kunt blijven werken bij je huidige werkgever met een nieuw contract voor minder uur en een lager salaris.
Spoor 2
Spoor 2 is een onderdeel van het re-integratieproces en wordt ingezet als duidelijk is dat je niet meer (volledig) kunt terugkeren naar je eigen functie. Doel is het vinden van passend werk buiten de huidige werkgever. Spoor 2 staart doorgaans na ongeveer een jaar ziekmelding, maar kan ook eerder starten als al eerder weinig of geen uitzicht is op volledige terugkeer naar je eigen functie (spoor 1). De bedrijfsarts geeft aan wat de (on)mogelijkheden zijn.
Belangrijk: Spoor 1 (terugkeer binnen de eigen organisatie) blijft vaak nog parallel lopen met spoor 2, zolang er kans is op terugkeer.
Spoor 2 eindigt als je passend werk hebt gevonden bij een andere werkgever of na 104 weken ziekmelding.
Verschil spoor 1 en spoor 2
| Kenmerk | Spoor 1 | Spoor 2 |
|---|---|---|
| Doel | Terugkeer eigen bedrijf | Werkhervatting andere werkgever |
| Wanneer | Direct bij ziekte | Na 1 jaar ziekte of als terugkeer binnen eigen bedrijf niet mogelijk is |
| Verantwoordelijkheid | Werkgever | Werkgever met behulp van re-integratiebureau |
Loonsanctie
Als de werkgever zich niet aan de zich niet houdt aan de re-integratieverplichtingen kan het UWV een loonsanctie opleggen. Dat betekent dat de werkgever je salaris nog langer moet doorbetalen. Meestal wordt de sanctie voor 1 jaar opgelegd. Als de werkgever eerder kan aantonen dat aan alle verplichtingen is voldaan, vervalt de sanctie.
Gratis intakegesprek
Wilt u meer weten over de financiële gevolgen van arbeidsongeschiktheid en uw rechten en plichten? Heeft u behoefte aan deskundige begeleiding en coaching door een lotgenoot? Vraag dan een vrijblijvend kennismakingsgesprek aan. U staat er niet alleen voor!
Meer informatie over chronisch progressief ziek & werk
- Podcast met artikel > Werken met Parkinson
- Podcast met artikel > Bijverdienen met een WGA of IVA-uitkering
- Podcast met artikel > De waarde van werk bij arbeidsongeschiktheid
- Podcast met artikel > Chronisch progressief ziek en arbeidsongeschikt. Wat nu?
Veelgestelde vragen
Hoe beoordeelt het UWV of ik een WGA of IVA-uitkering krijg?
In 2006 is de WAO vervangen door de WIA. Het uitgangspunt van de WIA is werken naar vermogen. Het gaat niet om wat je niet meer kan, maar om wat je nog wél kan als het om werken gaat.
Na 2 jaar ziekte volgt een beoordeling door het UWV. Het UWV bekijkt welke beperkingen iemand heeft en bepaalt vervolgens wat iemand daarmee nog kan verdienen. Ze zoeken naar theoretische functies die passen bij de beperkingen. Opleiding en ervaring zijn daarbij niet relevant. Wat iemand met deze theoretische functie kan verdienen noemen ze de resterende verdiencapaciteit. De mate van arbeids(on)geschiktheid wordt bepaald aan de hand van deze resterende verdiencapaciteit.
Er zijn vier verschillende uitkomsten mogelijk:
- Als het UWV vindt dat je in staat bent om 65% of meer van je oude loon nog te verdienen, ben je minder dan 35% arbeidsongeschikt. Je ontvangt dan geen WIA-uitkering.
- Is je loonverlies meer dan 35% maar minder dan 80%? Dan ontvang je een WGA-uitkering.
- Is je loonverlies meer dan 80% maar bestaat er een kans dat je in de toekomst nog (gedeeltelijk) kunt herstellen? Ook dan wordt er een WGA-uitkering toegekend.
- Als je meer dan 80% loonverlies hebt en er is geen of een zeer geringe kans op herstel, dan ontvang je een IVA-uitkering. Je bent dan volledig en duurzaam arbeidsongeschikt.
Het verschil tussen het oude loon en de resterende verdiencapaciteit is het loonverlies. Dit bepaalt de mate van arbeids(on)geschiktheid.
WIA rekenvoorbeeld
Stel: je verdient op dit moment € 3.000 bruto per maand. En stel dat het UWV bepaalt dat je met je beperkingen nog € 1.500 kunt verdienen. Het nieuwe loon wordt gedeeld door het oude loon en vermenigvuldigd met 100. (3.000 gedeeld door 1.500 = 0,5 x 100 = 50. Je bent dan voor 50% arbeidsongeschikt.
Heb ik recht op een transitievergoeding als ik uit dienst ga?
Na 104 weken ziekteverzuim mag je werkgever je ontslaan op grond van arbeidsongeschiktheid. Ook dan heb je recht op een transitievergoeding. Weet dat je werkgever kan hiervoor een compensatie kan aanvragen bij het UWV.
Wat zijn voordelen vervroegde WIA?
Als er vervroegd een WIA-uitkering wordt toegekend is dit altijd een IVA-uitkering. Er zijn geen duurzame mogelijkheden meer om aan het werk te blijven. Het uitkeringspercentage van de IVA-uitkering is 75% van het oude loon. De WGA-uitkering is 70%. Beide uitkeringen gaan uit van een maximum inkomen van ongeveer € 66.000 (2023). Naast een financieel voordeel brengt de vervroegde IVA vooral rust, niet meer moeten maar mogen en financiële zekerheid. Ook re-integratieverplichtingen komen te vervallen, zodra een IVA-uitkering is toegekend.
