Wat is een IVA-uitkering?
Werkt u in loondienst voor een Nederlandse werkgever, dan bent u automatisch verzekerd voor arbeidsongeschiktheid met de wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA). De WIA is een van de drie verplichte werknemersverzekeringen naast de Werkloosheidswet (WW) en de Ziektewet (ZW).
De WIA heeft twee soorten uitkeringen: de IVA en de WGA.
De afkorting IVA staat voor ‘Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten’. De WGA staat voor ‘Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten’. Vanuit de naam wordt het verschil in de benadering duidelijk; gedeeltelijk arbeidsgeschikt of volledig arbeidsongeschikt.
Recht op een IVA-uitkering
Een IVA-uitkering is een inkomensvoorziening voor volledig en duurzaam arbeidsongeschikte werknemers. Er is sprake van duurzame arbeidsongeschiktheid als er op lange termijn een geringe kans op herstel bestaat of wanneer er sprake is van een medisch stabiele of verslechterende situatie. U krijgt alleen een IVA-uitkering als u 20% of minder van uw oude loon kunt verdienen.
Bent u ondanks uw beperkingen in staat om (gedeeltelijk) te werken, dan is een IVA-uitkering niet passend. Mogelijk komt u dan in aanmerking voor een WGA of WW-uitkering.
Wat is het verschil tussen IVA en WGA?
Het grote verschil zit in de mate van arbeidsongeschiktheid én het feit of uw klachten wel of niet blijvend zijn. Als het UWV beoordeeld dat u nog in staat bent om (gedeeltelijk) te werken voor meer dan 35% van uw oude loon, dan is een WGA-uitkering een mogelijkheid voor u.
“U bent volledig en duurzaam arbeidsongeschikt als u door gevolg van ziekte niet staat bent om 20% van uw oude loon te verdienen”
Vervroegde aanvraag, vervroegde IVA-aanvraag en vervroegde WIA-aanvraag. Met al deze termen wordt hetzelfde bedoeld. Als een vervroegde WIA-aanvraag wordt toegekend is dit altijd een een IVA-uitkering. De termen lopen een beetje door elkaar, wat soms verwarrend is.
U bent gedeeltelijk arbeidsongeschikt als u door gevolg van ziekte slechts in staat bent om 65% of minder te verdienen van uw oude loon, zonder dat er sprake is van volledig en duurzaam arbeidsongeschiktheid. U ontvangt dan een WGA-uitkering. Een WGA-uitkering kan niet vervroegd worden aangevraagd of toegekend.
De WIA-aanvraagprocedure en vervroegde IVA-aanvraag
U kunt een WIA-uitkering aanvragen als u door uw ziekte niet meer uw oude loon kunt verdienen. Er zijn twee manieren om een IVA-uitkering aan te vragen; de ‘reguliere’ aanvraag en de vervroegde WIA-aanvraag. De vervroegde WIA-aanvraag is ook bekend als de IVA-aanvraag omdat bij toekenning uitsluitend een IVA-uitkering kan volgen.
De reguliere WIA-aanvraag
Als u als werknemer twee jaar (104 weken) ziek bent, krijgt u automatisch te maken met het UWV. Meldt u zich gedurende de twee jaar van ziekte beter en bent u vervolgens minimaal vier weken volledig aan het werk, dan start een nieuwe verzuimperiode bij een nieuwe ziekmelding.
Let op! “Pas niet uw arbeidsovereenkomst aan om een ziekmelding te voorkomen of vroegtijdig te beëindigen”
Hiermee ontstaat mogelijk een medische afzakker. Luister de werkwaarde podcast voor meer informatie over de medische afzakker. Een medische afzakker kan verstrekkende gevolgen hebben voor uw loon, toekomstige WIA-uitkering, WGA Hiaat verzekering, WIA Excedent verzekering, pensioenopbouw, arbeidsongeschiktheidspensioen en de hoogte van uw transitievergoeding.
Een WIA-uitkering kan online worden aangevraagd via de website van het UWV met uw DigiD. U moet uiterlijk voor de 93e week van uw verzuimtraject een WIA-uitkering aanvragen. Als u te laat bent, kan de uitkering mogelijk later starten.
Met de WIA-aanvraag zet u een procedure in de gang die gaat leiden tot een beoordeling. of u recht heeft op een WGA-uitkering of IVA-uitkering volgens het beoordelingskader van het UWV. Overigens vraagt u niet specifiek om een IVA-uitkering, het UWV beslist of het een IVA of WGA gaat worden.
Op uw WIA-aanvraag zijn drie uitkomsten mogelijk:
- IVA-uitkering (volledig en duurzaam arbeidsongeschikt)
- WGA-uitkering (gedeeltelijk arbeidsgeschikt of met kans op herstel)
- Minder dan 35% arbeidsongeschikt (u komt niet in aanmerking voor een WIA-uitkering. U heeft mogelijk recht op een WW-uitkering)
De vervroegde WIA-aanvraag
Soms is het al eerder duidelijk dat u nu en in de toekomst niet of nauwelijks meer kunt werken. Dit kan bijvoorbeeld door een ernstig ongeval of een chronische of progressieve aandoening. U hoeft dan niet te wachten totdat 104 weken verzuim voorbij zijn. U kunt dan vervroegd een WIA-uitkering aanvragen bij het UWV.
De WIA-aanvraag kan uw werkgever niet voor u doen. U kunt deze alleen zelf aanvragen of een vertrouwenspersonen hiervoor machtigen. De aanvraag is vrijwillig, u kunt ook wachten op het moment van de ‘reguliere’ WIA-aanvraag. Laat u goed voorlichten over de voor- en nadelen van de vervroegde WIA-aanvraag.
Net zoals de ‘reguliere’ WIA-aanvraag kunt u de vervroegde WIA-aanvraag maar één keer aanvragen. Het is daarom van belang dat de bedrijfsarts en uw behandeld specialist hierbij betrokken worden. Voor de vervroegde WIA-aanvraag moet uw bedrijfsarts een verklaring afgeven dat u niet meer in staat bent om te werken en dat u ook niet meer beter wordt.
Het UWV zal alleen een vervoegde WIA-aanvragen in behandeling nemen als uw bedrijfsarts verklaart dat er geen behandelmogelijkheden meer zijn. Het gaat hierbij uitsluitend om behandelingen die gericht zijn op herstel of verbetering van uw functioneren. Het gaat hierbij dus niet om behandeling die gericht is op vertragen van de progressiviteit van uw klachten of het verbeteren van de kwaliteit van leven.
Verklaring bedrijfsarts
Uw bedrijfsarts noteert de gegevens over uw diagnose, prognose en behandeling in een formulier ‘Verklaring bedrijfsarts’. Uw medisch dossier en de ‘Verklaring bedrijfsarts’ worden door uw bedrijfsarts of arbodienst naar u toegestuurd. Het formulier ‘Verklaring bedrijfsarts’ en uw medisch dossier stuurt u per aangetekende post naar het UWV nadat u de vervroegde WIA-aanvraag digitaal heeft verstuurd. Verstuur uw medische gegevens met de vermelding medisch geheim’ voor een zorgvuldige verwerking van uw medische gegevens.
Als het UWV nog mogelijkheden ziet tot verbetering van uw beperkingen, wordt de vervroegde WIA-aanvraag afgewezen. Dat betekent gelukkig niet dat u niet meer in aanmerking komt voor een WIA-uitkering. Vanaf 88 weken na uw eerste ziektedag kunt alsnog de ‘reguliere’ WIA-aanvraag indienen.
“Als een vervroegde WIA-aanvraag wordt afgewezen kunt u bezwaar maken en alsnog de ‘reguliere’ aanvraag indienen voor de 93e week van uw ziekteverzuim”
Let op: De vervroegde WIA-aanvraag kan al worden aangevraagd vanaf 3 weken ziekteverzuim of ziektewet, maar moet uiterlijk vóór de 68e week na uw ziekmelding worden aangevraagd. Vanaf 68 weken ziekteverzuim, is alleen de reguliere aanvraag nog mogelijk.
De hoogte van de IVA-uitkering
De hoogte van de IVA-uitkering is 75% van het loon dat u gemiddeld verdiende in het jaar voor uw ziekmelding. Hiervoor gebruikt het UWV uw Sociaal Verzekeringsloon (SV-loon). Dit is het loon waarover u belasting heeft betaald. Het wordt ook wel SVW-loon genoemd of loon voor loonheffing. U vindt dit terug op uw loonstrook.
Ook met een IVA-uitkering heeft u recht op 8% vakantiegeld. Dit wordt maandelijks ingehouden op uw IVA-uitkering en vervolgens in mei uitgekeerd. Als u na toekenning van de IVA onder het sociaal minimum komt, kunt u een toeslag aanvragen via het UWV.
Bezwaarprocedure afwijzing vervroegde WIA-aanvraag
Het kan zijn dat het UWV een andere beslissing neemt dan u verwacht en gehoopt had. Het kan bijvoorbeeld zijn dat het UWV nog mogelijkheden tot herstel of verbetering van uw beperkingen verwacht. Ook kunnen ze van mening zijn dat u niet voor minimaal 80% arbeidsongeschikt bent en dus geen recht heeft op een (vervroegde) IVA-uitkering.
Als u het niet eens bent met de afwijzing vervroegde WIA-aanvraag, kunt u in bezwaar gaan. Dit is geregeld in de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Een bezwaarprocedure start u door een bezwaarschrift in te dienen. Er zijn een aantal formele voorwaarden gesteld aan een bezwaarprocedure. U moet bijvoorbeeld aangeven waarmee u het niet eens bent en waarom u dit vindt. Dit zijn uw bezwaargronden. Het UWV gaat op basis van uw bezwaargronden de WIA-aanvraag opnieuw beoordelen met een andere verzekeringsarts en een andere arbeidsdeskundige.
“Een hoorzitting kan onderdeel zijn van de bezwaarprocedure”
Onze gespecialiseerde jurist kan u ondersteunen in de volledige bezwaarprocedure en de bezwaargronden voor u formuleren. Als u verzekerd bent voor rechtsbijstand (module inkomen) kunnen wij de kosten van onze begeleiding declareren bij uw rechtsbijstandverzekering.
In alle gevallen is het belangrijk om ervoor te zorgen dat het bezwaarschrift op tijd bij het UWV is. Er geldt een termijn van zes weken vanaf de datum van de UWV-beschikking die u heeft ontvangen. Verstuur uw bezwaarschrift aangetekend zodat u kunt bewijzen dat u op tijd bezwaar heeft gemaakt.
Rechten en plichten tijdens IVA
Met de toekenning van een IVA-uitkering heeft u rechten en plichten. Uiteraard heeft u recht op een uitkering (als deze is toegekend) en zoals besproken recht op het indienen van een bezwaarschrift. Belangrijk is ook uw recht op re-integratie, privacy, inzage van de eigen gegevens en reiskostenvergoeding voor afspraken met het UWV. Dit is van toepassing als uw enkele reisafstand meer dan 15 kilometer bedraagt.
Naast rechten heeft u ook bepaalde plichten. Zo moet u het UWV actief informatie verschaffen over uw inkomen, verandering van gezondheid en veranderingen in uw woonsituatie (informatieplicht). Ook moet u meewerken aan onderzoeken en eventuele gezondheidsaanwijzingen van de verzekeringsarts van het UWV opvolgen.
Looptijd IVA-uitkering
Als het UWV van mening is dat u duurzaam niet meer in staat bent om te werken en uw situatie verandert niet, ontvang u een IVA-uitkering tot uw AOW-leeftijd. Re-integratieverplichtingen en herbeoordelingen zijn niet van toepassing. Wel heeft u recht op re-integratie en hulp bij het vinden van werk als u daar behoefte aan heeft.
Verrekening van inkomen (in loondienst of als ondernemer)
U ontvangt een IVA-uitkering als u volledig en duurzaam arbeidsongeschikt bent. Toch is betaald werk naast een IVA-uitkering mogelijk. Dat kan in loondienst, maar ook als zelfstandig ondernemer. Geef tijdig wijzingen in uw inkomen door om terugbetalingen te voorkomen. U bent verplicht om inkomsten naast uw IVA-uitkering door te geven aan het UWV. Inkomen wordt grotendeels gekort op uw IVA-uitkering. Inkomen en uitkering samen, is echter altijd meer dan alleen uw uitkering.
In basis is werken (in loondienst of als ondernemer) met een WGA of IVA uitkering dus altijd lonend. Als er voor u een aanvullende WGA Hiaat verzekering of WIA Excedent verzekering is afgesloten, kan het zijn dat uw inkomen nagenoeg gelijk blijft. Ook als u gaat werken. Dit kan de situatie complex maken. Laat uw netto besteedbaar (gezins)inkomen uitrekenen als u wilt weten wat de gevolgen zijn van uw verwachte inkomen.
Herbeoordeling IVA
Als u voor een langere periode aanzienlijk inkomen heeft, kan het UWV uw recht op een WIA-uitkering opnieuw beoordelen. Het UWV voert geen herbeoordeling uit voor mensen met een IVA uitkering die minder dan 20% van hun ‘oude loon’ verdienen of een vrijwilligersvergoeding ontvangen.
Ontslag en einde dienstverband met een IVA-uitkering
Tijdens de eerste twee jaar van ziekte (104 weken) is er een ontslagbescherming en loondoorbetalingsverplichting. Een toekenning of aanvraag van een vervroegde WIA-aanvraag verandert dit niet. Na 104 weken vervalt de ontslagbescherming. Uw werkgever mag u dan ontslaan met als reden langdurige arbeidsongeschiktheid.
Er zijn twee ontslagroutes bij langdurige arbeidsongeschiktheid:
- Ontslag met wederzijds goedvinden. In goed onderling overleg beëindigt u met wederzijds goedvinden uw arbeidsovereenkomst met een beëindigingsovereenkomst of vaststellingsovereenkomst (VSO)
- Ontslag via UWV. Kom u er samen niet uit? Dan kan uw werkgever u na 104 weken ziekte ontslaan wegens langdurige arbeidsongeschiktheid. Uw werkgever moet hiervoor toestemming vragen bij UWV
Als de ontslagvergunning door het UWV wordt toegekend, heeft u als werknemer recht op de wettelijke transitievergoeding. Deze route voor ontslag wordt vanwege de lange looptijden bij het UWV niet vaak gekozen.
Als u in overleg afscheid neemt van uw werkgever, let er dan op dat er in de VSO een transitievergoeding is opgenomen. Ook moet duidelijk worden hoe wordt omgegaan met openstaande vakantiedagen en eventuele bedrijfseigendommen. In een vaststellingsovereenkomst mogen afwijkende afspraken worden gemaakt over de hoogte van de transitievergoeding. Bekijk deze daarom zorgvuldig of vraag onze jurist om met u mee te kijken. De meeste werkgevers stellen een budget ter beschikking voor juridische ondersteuning.
De hoogte van de wettelijke transitievergoeding wordt berekend aan de hand van uw aantal dienstjaren. Op de site van Rijksoverheid kunt u berekenen hoe hoog de transitievergoeding in uw situatie zal zijn.
U staat u er niet alleen voor!
Denkt u in aanmerking te komen voor een IVA-uitkering en is het proces bij het UWV te complex voor u? Zoek dan professionele ondersteuning.
UwVerzuimregisseur begeleidt chronisch-progressief zieke werknemers en hun werkgevers sinds 2018 met het behouden van werk en het verkrijgen van een uitkering. Dit doen we als vertrouwenspersoon voor werknemers met aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson, Parkinsonisme, Multiple Sclerosis (MS), ALS, niet-aangeboren hersenletsel (NAH), Alzheimer, COPD, Huntington, Ehlers-Danlos syndromen (EDS) en Reuma.
Vraag een gratis kennismakingsgesprek aan of bel naar 076-20 45 444 voor meer informatie.
Als u kiest voor een traject bij UwVerzuimregisseur krijgt u persoonlijke ondersteuning bij alle belangrijke gesprekken, lotgenoten ondersteuning en onafhankelijk inzicht over de financiële gevolgen van uw arbeidsongeschiktheid. Samen zorgen we ervoor dat u weloverwogen een keuze kunt maken over uw werk, re-integratie en een eventuele uitkering.
Meer informatie over werk, inkomen en uitkering
- Podcast met artikel > Ondernemerschap vanuit een WIA-uitkering
- Podcast met artikel > Bijverdienen met een WGA of IVA-uitkering
- Podcast met artikel > De waarde van werk bij arbeidsongeschiktheid
- Podcast met artikel > Chronisch progressief ziek en arbeidsongeschikt. Wat nu?
Veelgestelde vragen
Heb ik recht op een transitievergoeding als ik uit dienst ga?
Na 104 weken ziekteverzuim mag je werkgever je ontslaan op grond van arbeidsongeschiktheid. Ook dan heb je recht op een transitievergoeding. Weet dat je werkgever kan hiervoor een compensatie kan aanvragen bij het UWV.
Mag ik naast een IVA-uitkering nog werken?
Het is een misverstand dat je met een IVA-uitkering niet meer mag werken. Maar wat betekent werk voor jou? Zinvol bezig zijn of je steentje bijdragen als vrijwilliger is geen probleem. Ook betaald werk mag je verrichten. In het regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’ is opgenomen dat WIA-gerechtigden in de eerste vijf jaar na het aanvaarden van een baan niet worden getoetst op hun verdienvermogen. Dit schreef Minister W. Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal op 1-6-2021. Dit voornemen is tot heden echter niet omgezet in wetgeving.
Volgens de wet mag je naast je IVA-uitkering tot 20% van je oude loon bijverdienen. Let op: Blijf ruim binnen deze marge! Verdien je een jaar of langer meer dan 20% van je oude loon, dan volgt een herbeoordeling door UWV. Er zijn verschillende inkomsten die geen invloed hebben op de hoogte van de IVA-uitkering. Denk hierbij aan het inkomen van je eventuele partner, maar ook inkomsten uit je vermogen, spaargeld, een erfenis of alimentatie. Ontvangt je zorgtoeslag, huurtoeslag of een andere toeslag? Ook deze zijn niet van invloed op de hoogte van de IVA-uitkering. Kijk ook onze podcast ‘Beter bijverdienen in de WIA’ op https://uwverzuimregisseur.nl/podcasts/
Moet ik vrijwilligerswerk doorgeven aan UWV?
Met een IVA-uitkering mag je altijd vrijwilligerswerk doen. Hiermee behoud je sociale contacten en kun je voor anderen van betekenis zijn. Je bent niet verplicht om vrijwilligerswerk door te geven aan het UWV. Als de vergoeding echter dermate hoog is, kan het gezien worden als inkomen uit arbeid. Dan moet je dit uiteraard wel doorgeven. Informeer goed bij het UWV wanneer je mogelijk te maken krijgt met gevolgen voor je uitkering.
