KLIM UIT HET DAL
Klimmen is een sport die alle spieren traint en tegelijk het brein: de klimmer moet met elke beweging die hij maakt zich voorbereiden op hoe de volgende greep bereikt kan worden. Daardoor heeft klimmen een groter positief effect op de evolutie van Parkinson dan welke andere vorm van sport of bewegen. Omdat de klimmer bevestigt is aan een touw en niet op de grond kan vallen, is deze sport ideaal om balans te oefenen en geeft deze sport tenslotte ook nog eens minder kans op blessures. In de Verenigde Staten is klimmen al zeer populair geworden onder Parkinsonpatiënten: het aantal parkinson klimgroepen verdubbelde daar in korte tijd van 35 naar 70. In Nederland moet het klimmen onder deze categorie nog van de grond komen.
Op 26 november 2025 presenteert ParKLIMson zichzelf en vooral de unieke gezondheidsvoordelen van de klimsport in klimcentrum Neoliet in Tilburg. Ze doen dat met demonstraties en via het presenteren van wetenschappelijke onderzoeksresultaten, maar het hoogtepunt van de dag zal ongetwijfeld de lezing van Jordi Cruz zijn. Cruz is een Spaanse fysiotherapeut én een begenadigd klimmer maar ook een man die al op 39-jarige leeftijd de diagnose Parkinson kreeg. De neurologische aandoening was voor Cruz geen reden met klimmen te stoppen, integendeel. Hij ontdekte de voordelen van de sport voor zichzelf én zijn professionele praktijk en begon nog enthousiaster te trainen. Jordy is Spaans kampioen en neemt deel aan internationale paraklimwedstrijden, op een niveau dat niet veel lager ligt dan dat waarop hij als ‘gezonde’ sporter klom. Dat is inmiddels zeven jaar geleden. Jordy Cruz is daarmee het levende bewijs dat klimmen het verloop van deze chronische aandoening aanzienlijk kan vertragen.
ZELF ONDERVINDEN
“Wie Parkinson krijgt, kan het beste zoveel mogelijk bewegen, gezond eten, voldoende slapen en natuurlijke stress vermijden,” zegt Ton van den Berg, initiatiefnemer van ParKLIMson en zelf al sinds jaar en dag enthousiast klimmer. “Steeds meer wetenschappelijk onderzoek toont aan dat de gezondheidseffecten van klimmen voor Parkinsonpatiënten bijzonder heilzaam zijn, waarschijnlijk mede door die combinatie van denken en doen. Maar klimmen is een veel onbekendere sport dan bijvoorbeeld voetbal of basketbal en er bestaan veel vooroordelen over klimmen. Onder andere over de veiligheid. Deze sport behoort juist tot de minst blessuregevoelige.. Daarom is een evenement als dit van zo’n groot belang. We willen de mensen die het bijwonen niet enkel over het klimmen vertellen maar ze de sport ook laten beleven. Parkinsonpatiënten en hun naasten zijn vanzelfsprekend welkom maar hetzelfde geldt voor zorgprofessionals. Pas als je zelf hebt ondervonden hoe veilig, uitdagend en plezierig deze sport is, kun je ze ook met overtuiging aanprijzen bij patiënten.”
KLIMMEN EN WERKEN
Ton van den Berg kreeg zelf ook de diagnose Parkinson. Net als Jordy Cruz heeft hij de voorbije jaren slechts weinig verslechtering in zijn relatief milde symptomen ondervonden. “Dat is te danken aan mijn medicijnen, maar ook aan mijn gezonde levensstijl. Klimmen is altijd een belangrijk aspect geweest van wie ik ben, naast mijn familie, vrienden en mijn werk. Ik ben al die jaren blijven klimmen naast mijn werk. Dankzij de kundige begeleiding van Reinout Slee en zijn team van UwVerzuimregisseur ben ik nu in staat een soepele overgang te maken van mijn huidige werk, naar een invulling van mijn tijd buiten mijn huidige werkgever.
”Op welk niveau je ook klimt, het positieve effect is er altijd.“
ACCEPTATIE EN AANPASSING
De boodschap die Jordy Cruz uitdraagt is er niet een van ontkenning maar van acceptatie en ook van aanpassing. Toen het klimmen van 8e graads routes niet meer mogelijk was door krachtverlies in één van zijn handen ging hij verder met klimmen naar 7e graads routes– nog steeds indrukwekkend hoog. Maar ook van hoop: een rijk en zinvol leven blijft mogelijk met Parkinson, mits je blijft bewegen en het brein stimuleert om nieuwe verbindingen te vormen en zo de spieren te blijven aan te sturen. Klimmen kan daarbij voor veel meer patiënten dan nu een groot en positief verschil maken, daar is Ton van den Berg van overtuigd: “Daarom demonstreren we ook dat wanneer de zeventig ver bent gepasseerd, sportklimmen een goed idee is. Klimmen kan op ieder niveau en het heilzame effect is er altijd.“
STEEDS MEER parKLIMson KLIMHALLEN
Heidi Zach heeft in Oostenrijk baanbrekend onderzoek gedaan naar de effecten van klimmen op het verloop van Parkinson en daardoor overtuigende data kunnen aandragen. Ze deed haar Phd bij Bas Bloem, de Nederlandse hoogleraar die is gespecialiseerd in Parkinson. “Hij voorspelde een Parkinson epidemie als gevolg van de cocktail van pesticiden en andere vervuilende stoffen die wij over ons heen krijgen, en inderdaad is Parkinson met 67.000 Nederlandse patiënten momenteel de snelst groeiende hersenziekte. Als we met klimmen dan zo’n belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de stabilisering van de gezondheid, dan moeten we elke gelegenheid daarvoor aangrijpen. Ons evenement staat dan ook niet op zichzelf. In de dagen erna starten de nieuwe parKLIMson klimgroepen in Tilburg en Nijmegen. In Eindhoven is al een parKLIMson klimgroep actief. Naast parkinson, zijn in enige klimhallen al groepen gevormd voor mensen met MS en paraklimmen. Ondernemende sportaanbieders zien de link tussen de sport en de ziekte.
Ton van den Berg: “De Verenigde Staten zijn ons al voorgegaan hierin, ik wil ons snel laten volgen. Als het aan mij ligt presenteren we met ParKLIMson volgend jaar een nog groter event, meer centraal in het land. Dat ondersteunt het aansluiten van klimhallen in de rest van Nederland.”
