De zieke mantelzorger
Nederland kent vijf miljoen mantelzorgers. Zij hebben het de BV Nederland mogelijk gemaakt om drastisch te bezuinigen op de zorg en een participatiesamenleving op te bouwen. Jammer genoeg betalen velen daar een hoge tol voor. De mantelzorger moet zich vaak ziekmelden terwijl hij of zij niet zelf ziek is en heeft er, met de zorg voor een zieke partner, ouder of kind, eigenlijk een baan bij. Steeds meer mantelzorgers hebben behoefte aan professionele ondersteuning en flexibele werktijden om te kunnen blijven werken. Die ondersteuning voor de zieke mantelzorger komt onvoldoende van de grond, zowel voor de werknemer als de werkgever.
Het omgekeerde leven
De mantelzorger verzorgt en maakt zich zorgen – alle dagen weer. “Je bent niet zozeer bang dat de lijkwagen voor de deur staat als je thuiskomt, maar dat de zieke met het hoofd op de stenen vloer is gevallen; je bent nooit zorgeloos,” zegt Alexander van der Graaff, ervaringsdeskundige. Hij werd op zestienjarige leeftijd geconfronteerd met de diagnose van zijn vader – Parkinson – en van de een op de andere dag was zijn zorgeloze jeugd voorbij. “Mijn moeder moest gaan zorgen en werd na enkele jaren zelf ziek. Ik moest op mijn beurt voor mijn ouders gaan zorgen. Van een vrolijk uitvliegen was daarom geen sprake.
Ik deed langer over mijn middelbare school en langer over mijn studie. Later ging ik bij Randstad werken, enerzijds omdat ik daar een leuke baan kreeg, anderzijds omdat ik met het leaseautootje makkelijk tussendoor even naar het ouderlijk huis in de Achterhoek kon gaan. Vrienden gingen trouwen en kregen kinderen, ik leidde deels het leven van een man van middelbare leeftijd. Het was het omgekeerde leven, zei ik weleens. Omdat er niets geregeld was voor de mantelzorger heeft het zorgen een wissel getrokken op mijn leerprestaties en mijn arbeidsproductiviteit, hoewel ik goed kon leren en altijd graag heb gewerkt.”
Niet willen opgeven
Je zorgt voor een ander uit liefde en uit plichtsbesef. Pas als het water aan de lippen staat, gaan mantelzorgers aan de bel trekken bij de gemeente of bij hun werkgever. “Hulp vragen wordt als een teken van zwakte gezien, van opgeven, terwijl het juist het tegenovergestelde betekent: je wilt niet opgeven en dáárom heb je ondersteuning nodig,” zegt Natalia Vermeulen, adviseur bij MantelzorgNL in Zeist. “Maar gemeenten interpreteren dit vaak als een nieuwe hulpvraag en gaan eerst eens kijken wat het netwerk om de mantelzorger en zieke heen kan doen. Soms helpt dat, maar meestal is ook dat al tot zijn limieten ingeschakeld. Er is juist behoefte aan professionele ondersteuning. Die slag wordt momenteel wel gemaakt door de overheden maar het verloopt langzaam en het proces is nog lang niet voltooid.”
Respijtzorg
Nederlandse gemeenten smijten nog steeds kwistig met VVV-bonnen en werkgevers zien de oplossing nog te vaak in een vorm van zorgverlof, vind Alexander van der Graaff. Verlof betekent een adempauze maar geen structurele oplossing. “Mantelzorgers hebben recht op respijtzorg, – tijdelijke vervangende zorg door een professional – maar meestal bieden gemeenteambtenaren die pas aan als de mantelzorger er zelf om vraagt, want stel dat iedereen dit wil? Wie gaat dat dan betalen?
Dat is een verkeerde instelling, want de kosten van een mantelzorger die uitvalt of slechter presteert nemen zo toe en komen bij de samenleving en bij de werkgever terecht. Er is dus behoefte aan een proactief beleid, zowel van gemeenten als van werkgevers.” De werknemer moet zijn schaamte overwinnen en eerlijk het gesprek aan gaan. Maar ook de werkgever moet initiatief nemen, vindt Natalia Vermeulen. “Een mantelzorgmakelaar kan ervoor zorgen dat de werknemer binnen drie maanden adequate ondersteuning krijgt en dus thuis én op het bedrijf kan blijven functioneren. Daar kan een mantelzorgmakelaar bij helpen. Want vergis je niet: het merendeel van de mantelzorgers wil geen reeksen zorgverlof maar flexibele werktijden om te kunnen blijven werken. Ze zijn vaak net zo toegewijd aan hun collega’s en het bedrijf als aan de persoon die ze verzorgen.“
De Werkwaarde podcast wordt mogelijk gemaakt door UwVerzuimregisseur en de Portretmakers
Vanuit UwVerzuimregisseur begeleiden we chronisch-progressief zieke werknemers met het behouden van werk en het verkrijgen van een uitkering. Dit doen we als vertrouwenspersoon voor werknemers met aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson, Parkinsonisme, Multiple Sclerosis (MS), ALS, Alzheimer, COPD, Huntington, Ehlers-Danlos syndromen (EDS) en Reuma.
Onze professionals treden op als inhoudelijk WIA-expert, financieel planner, ervaringsdeskundige en lotgenoten coach. We begrijpen waarmee een zieke werknemer worstelt en helpen hem of haar verder. Dit doen we door persoonlijke en deskundige begeleiding, lotgenoten coaching, rechtsbijstand en workshops.
