Wat zijn de precieze voorwaarden om WIA te krijgen?
Om in aanmerking te komen voor een WIA-uitkering, moet je aan een aantal voorwaarden voldoen:
Ziekteperiode van minimaal 88 weken
De telling start vanaf je eerste ziektedag. Let op: als je tussentijds volledig hersteld bent geweest en daarna opnieuw ziek wordt, begint de telling opnieuw als je meer dan vier weken volledig hersteld was.
Beperkte verdiencapaciteit
Je moet minder dan 65% van je oude loon kunnen verdienen. Het UWV beoordeelt dit op basis van je huidige werkhervatting. Als je geen werk hebt of niet kan werken, wordt gekeken naar veelvoorkomende functies die passen bij je beperkingen. Dit wordt een theoretische beoordeling genoemd.
Re-integratie-inspanningen
Voordat het UWV je arbeidsongeschiktheid beoordeelt, wordt eerst gekeken of er voldoende is gedaan om re-integratie mogelijk te maken. Het doel is om een WIA-uitkering waar mogelijk te voorkomen.
Als een werknemer een WIA-aanvraag indient, beoordeelt het UWV of de re-integratie-inspanningen in de eerste 104 ziekteweken voldoende zijn geweest. Zijn er tekortkomingen en nog mogelijkheden tot verbetering, dan kan het UWV een loonsanctie opleggen. Dit betekent dat de werkgever het loon tot maximaal 52 weken langer moet doorbetalen, zodat de werknemer alsnog kan re-integreren bij de eigen of een andere werkgever. Zodra de tekortkomingen zijn hersteld, vervalt deze verplichting.
Waarom wordt mijn arbeidsgeschiktheid anders beoordeeld dan ik verwacht?
Het UWV beoordeelt je arbeidsgeschiktheid op basis van theoretische werkmogelijkheden, of wat je in de praktijk hebt laten zien dat haalbaar is. Ze kijken welke functies theoretisch mogelijk zijn met jouw beperkingen, ongeacht of die banen voor jouw beschikbaar zijn. Dit verklaart waarom je uitslag mogelijk anders uitvalt dan verwacht.
De arbeidsdeskundige zoekt functies die passen bij de beperkingen die de verzekeringsarts heeft vastgesteld. Hierbij tellen je opleiding, werkervaring en praktische omstandigheden mee. Als er theoretisch werk bestaat dat 65% of meer van je oude loon oplevert, krijg je geen WIA-uitkering.
Voor mensen met chronische aandoeningen is dit vooral frustrerend. Je weet zelf dat je op sommige dagen helemaal niet kunt werken, maar het UWV rekent met gemiddelde mogelijkheden. Vermoeidheid, pijnklachten die fluctueren, of medicijnen met bijwerkingen worden vaak onderschat in hun impact op je werkelijke mogelijkheden.
Het verschil tussen jouw ervaring en de UWV-beoordeling ontstaat doordat het systeem uitgaat van een theoretisch arbeidsmarktmodel. In de praktijk betekent dit dat mensen met een lager salaris en mensen met complexe aandoening soms geen uitkering krijgen, terwijl ze wel degelijk arbeidsongeschikt zijn voor regulier werk.
Wat kan ik doen als mijn WIA-aanvraag wordt afgewezen?
Na een WIA-afwijzing kun je binnen zes weken bezwaar indienen bij het UWV. Dit is geen formaliteit, maar een volwaardige heroverweging van je zaak. Versterk je bezwaarschrift door duidelijk uit te leggen waarom de beoordeling niet klopt. Verzamel nieuwe medische rapporten, dagboeken waarin je klachten bijhoudt, of verklaringen van behandelaars die je werkelijke mogelijkheden beter beschrijven. Leg specifiek uit welke functies het UWV voorstelt en waarom die voor jou niet realistisch zijn.
Let goed op de termijnen. Je hebt zes weken na de beslissing om bezwaar in te dienen. Doe dit schriftelijk en vraag een ontvangstbevestiging. Het UWV moet binnen twaalf weken op je bezwaar reageren, maar deze termijn wordt vaak overschreden.
Het schrijven van een bezwaarschrift is specialistische werk. Overweeg professionele hulp te zoeken bij de bezwaarprocedure. Een arbeidsdeskundige of jurist die gespecialiseerd is in WIA-zaken kan je helpen je verhaal sterker te maken en de juiste argumenten aan te dragen. Dit vergroot je kansen op een positieve heroverweging aanzienlijk.
Hoe bereid ik me voor op een nieuwe WIA-beoordeling?
- Actuele medische rapporten
- Overzichten van medicatie
- Concrete voorbeelden van hoe je beperkingen je dagelijks functioneren beïnvloeden
- Een klachtendagboek waarin je de variatie in symptomen bijhoudt
- Wees eerlijk: overdrijf je klachten niet, maar bagatelliseer ze ook niet.
- Leg uit hoe je klachten variëren en wat het effect is van medicatie, therapieën of hulpmiddelen.
- Als je al langere tijd leeft met chronisch-progressieve klachten, kan het lastig zijn om aan te geven wat ‘normaal’ is en wat een aanpassing. Overweeg om iemand mee te nemen naar het gesprek – een partner, familielid of professionele begeleider kan je ondersteunen en helpen om belangrijke punten niet te vergeten.
