Werken met een WIA- of IVA-uitkering: wat mag en wat zijn de risico’s?
Ja, werken met een WIA- of IVA-uitkering mag – en wordt zelfs aangemoedigd. Maar er zijn belangrijke aandachtspunten:
- Bij een IVA-uitkering mag je beperkt bijverdienen. Verdien je structureel meer dan 20% van je oude loon (maatmanloon), dan kan het UWV een herbeoordeling starten.
- Het UWV-systeem signaleert als je langer dan een jaar aanzienlijk meer verdient dan je restverdiencapaciteit.
- Door cao-verhogingen of promoties kan je inkomen ongemerkt boven de grens uitkomen.
- Bouw dus altijd een veiligheidsmarge in. Zoals Christel zegt: “Technisch mag het, maar ethisch moet je jezelf afvragen of het past bij duurzaam volledig arbeidsongeschikt zijn.”
Wat is de WIA – en hoe zit het met de WGA en IVA?
De WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen) is een inkomensverzekering voor werknemers die langdurig ziek zijn. De WIA kent twee soorten uitkeringen:
- WGA-uitkering – voor mensen die tussen de 35% en 100% arbeidsongeschikt zijn.
- IVA-uitkering – voor mensen die 80–100% én duurzaam arbeidsongeschikt zijn.
Christel: “De naam zegt het al: Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) versus Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA).”
Arbeidsongeschiktheid gaat bij de WIA over inkomensverlies als gevolg van ziekte of beperkingen. Het verschil tussen wat je vroeger verdiende en wat je volgens het UWV nu nog zou kunnen verdienen, bepaalt je arbeidsongeschiktheidspercentage en recht op uitkering.
Wat betekent dat WIA-percentage eigenlijk?
Het arbeidsongeschiktheidspercentage dat je van het UWV krijgt, is direct gekoppeld aan je inkomensverlies. Dit percentage bepaalt in welke van de volgende categorieën je valt:
- Minder dan 35% arbeidsongeschikt: Je krijgt geen WIA-uitkering, maar hebt mogelijk wel recht op WW of bijstand (Participatiewet).
- Tussen 35% en 80% arbeidsongeschikt: Je krijgt een WGA-uitkering en begeleiding bij re-integratie.
- 80–100% arbeidsongeschikt met kans op herstel: Je krijgt een WGA-uitkering en re-integratiebegeleiding (zie ook de 60+ regeling).
- 80–100% volledig en duurzaam arbeidsongeschikt: Je krijgt een IVA-uitkering zonder re-integratieverplichting.
Om dit percentage vast te stellen, beoordeelt een verzekeringsarts je beperkingen in een functionele mogelijkhedenlijst (FML). Vervolgens berekent een arbeidsdeskundige welke functies je in theorie nog kunt uitvoeren, denk aan beroepen als printplaatmonteur of callcentermedewerker. De functies hoeven niet aan te sluiten bij je werkwensen, maar wel bij je opleidingsniveau en je beperkingen.
Hoeveel houd je netto over van een WIA-uitkering?
Je WIA-uitkering wordt berekend op basis van je loon in het jaar vóór je ziekmelding. Maar let op:
- De bedragen van het UWV zijn bruto. Voor de berekening van je netto-inkomen zijn veel meer gegevens nodig dan alleen de hoogte van de uitkering, zoals je recht op toeslagen of aanvullende bijstand.
- Je houdt netto minder over van een bruto uitkering dan van brutoloon. Dit komt door het wegvallen van de arbeidskorting.
Daarnaast zijn er vaak aanvullende regelingen via de werkgever, zoals pensioenopbouw met premievrijstelling, een arbeidsongeschiktheidspensioen (AOP) en/of WIA-aanvullingsverzekeringen (WIA-Hiaat of WIA-Excedent). Niet elke werkgever heeft dit geregeld, dus controleer dit goed!
Hoe lang duurt een WIA-uitkering?
Een WIA-uitkering kan doorlopen tot je AOW-leeftijd. De vorm van de uitkering verandert wel:
- Eerste maanden in de WGA (max. 24 maanden): loongerelateerde uitkering (LGU).
- Resterende maanden in de WGA: loonaanvullingsuitkering (LAU) of een vervolguitkering (VVU).
- Bij onvoldoende inkomen uit werk: vervolguitkering (VVU).
- Einde WIA bij volledig herstel, overlijden of bij structureel inkomen voor meer dan 65% van je oude loon.
- Een IVA-uitkering veranderd in vorm niet. Deze blijft gelijkt tot je AOW-leeftijd.
💡 Plan jouw gratis kennismaking voor deskundige en persoonlijke begeleiding bij verzuim en arbeidsongeschiktheid.
De vervolguitkering (VVU) is een percentage van het sociaal minimum en zorgt voor veel inkomensverlies. Dit risico kan worden verzekerd met een WIA-Hiaatverzekering. Vraag bij je werkgevers na of deze voor je is afgesloten.Als je onder het sociaal minimum komt, is aanvullende bijstand of een toeslag mogelijk. Houd echter rekening met ingrijpende aanpassingen in je levensstandaard.
Wat moet je doen als je net een diagnose hebt gekregen?
Veel mensen schrikken als ze horen dat ze een chronische of progressieve aandoening hebben. Onze tip:
- Neem tijd en ruimte voor herstel en bezinning. Neem geen overhaaste beslissingen en laat je goed informeren over de mogelijke gevolgen voor werk, inkomen en uitkering.
- Meld je eventueel tijdelijk en/of gedeeltelijk ziek om te stabiliseren. Probeer te voorkomen dat je beslissingen moet maken als je (over)vermoeid bent.
- Doe geen structurele aanpassingen in je werk zonder professioneel advies. Zeker als er sprake is van inkomensverlies en structurele klachten.
Reinout: “De zorgsector weet beperkt van arbo en vice versa. Pas dus goed op dat goedbedoeld advies geen juridische of verzekeringstechnische gevolgen heeft.”
Wat is de rol van de bedrijfsarts?
De bedrijfsarts heeft meerdere rollen:
- Objectieve beoordeling van de ziekmelding en het recht op loondoorbetaling.
- Advisering van werknemer en werkgever over de geschiktheid voor werk en de re-integratiemogelijkheden.
- Begeleiden van de re-integratie bij de eigen werkgever (spoor 1) en adviseren over re-integratie buiten de eigen werkgever (spoor 2).
Volgens de wet moet de bedrijfsarts vrij toegankelijk zijn voor werknemers, ook preventief en anoniem.
Moet je re-integreren?
Je werkgever kan je loon opschorten als je niet meewerkt aan re-integratie. In de praktijk zien we echter een ander risico: werknemers met een chronische aandoening die juist méér doen dan de bedrijfsarts adviseert. Dit leidt vaak tot een terugval, waardoor je onbedoeld een onbetrouwbare indruk kunt achterlaten. Voorkom dit door proactief te handelen. Onderzoek samen met je bedrijfsarts en behandelaar de mogelijkheden voor een stapsgewijze op- of afbouw van je werkzaamheden. Een gedoseerde aanpak geeft namelijk meer inzicht en vertrouwen voor de toekomst.
Volgens Christel is het belangrijker om het werk op lange termijn vol te kunnen houden, zelfs als dat betekent dat je minder uren werkt. Re-integratie moet niet alleen gericht zijn op herstel, maar op duurzame inzetbaarheid.
Zit je in een WIA-procedure of heb je net een diagnose gekregen? Deze informatie kan je helpen om inzicht te krijgen in de regels, valkuilen en mogelijkheden.
Meer afleveringen die je kunnen interesseren:
🎙️ Berekening WIA-uitkering: het maatmanloon
🎙️ Bezwaar maken tegen WIA-uitkering
🎙️ Solliciteren met een WIA-uitkering
🎙️ Vervroegde WIA-aanvraag
🎙️ Berekening WIA-uitkering: het dagloon
Begeleiding bij werk, inkomen en uitkering
Sinds 2018 ondersteunen we bij UwVerzuimregisseur werknemers en ondernemers met een chronisch-progressieve aandoening in alles wat met werk, inkomen en uitkering te maken heeft.
Dit doen we als vertrouwenspersoon voor mensen met aandoeningen zoals Parkinson, Multiple Sclerose (MS), ALS, Alzheimer, COPD, Huntington, Ehlers-Danlos syndroom (EDS) en Reuma. Wij begrijpen dat jij, maar mogelijk ook je werkgever, er in deze belangrijke fase niet alleen voor wilt staan.
- Wij gaan mee naar afspraken (als belangenbehartiger).
- Wij rekenen het netto besteedbaar inkomen uit (als financieel planner).
- Wij ondersteunen vanuit eigen ervaring (als lotgenoot).
- Wij controleren de procedure (als arbeidsdeskundige).
🎯 Plan hier eenvoudig jouw gratis online kennismakingsgesprek voor deskundige en persoonlijke begeleiding bij verzuim en arbeidsongeschiktheid.
