Goed werkgeverschap en een vervroegde IVA-uitkering?
Hoe reageer je als goed werkgever op de aankondiging van een van je werknemers dat hij of zij aan een progressieve of chronische ziekte lijdt? Volg je bij verzuim van een chronisch zieke werknemer simpelweg het stramien zoals dat is uitgestippeld door de Wet Verbetering Poortwachter? Of past deze ziekmelding niet binnen de geijkte paden van een re-integratietraject? In deze podcast gaat Reinout Slee in gesprek met twee werkgevers over werk, inkomen en veiligheid van chronisch progressief zieke werknemers. Wat blijkt? Bij verzuim van een chronisch zieke werknemer staat goed werkgeverschap gelijk aan maatwerk.
Balanceren tussen eigen regie, teamdynamiek en veiligheid
Het hele verzuimtraject bevat momenten waarop samen met de werknemer een afweging kan worden gemaakt: welke aanpassingen zijn er mogelijk en is het nog verantwoord om te blijven werken? Om deze vragen te kunnen beantwoorden is het belangrijk om perspectief te krijgen over werk, inkomen en uitkering na afloop van de loondoorbetaling en ontslagbescherming van 104 weken. Is een vervroegde IVA-uitkering met aanvulling vanuit de werkgever een optie? De steun en het advies van specialisten blijkt in de praktijk onmisbaar bij de voorbereiding op de WIA-aanvraag.
Regie van een chronisch zieke werknemer
Het is de werknemer zelf die het voortouw moet nemen om aan te kondigen dat hij of zij ziek is, daarover waren Femke Verkerk-Venema, teammanager vitaliteit bij de BAM, en Jolanda van den Heuvel, teammanager klantcontact bij de gemeente Woerden-Oudewater, het roerend eens. “Hoever staat de werknemer zelf, dat moet je eerst achterhalen, en van daaruit ga je een beeld vormen,” zegt Jolanda. “Zo’n aankondiging betekent bovendien niet alleen iets voor hem of haarzelf, maar ook iets voor de collega’s in het team.” Een aspect als veiligheid kan een rol spelen in de snelheid waarmee een beslissing over doorwerken wordt genomen, vult Femke aan, zeker voor een infrastructuurbedrijf als de BAM met al zijn bouwwerven. “We moeten het open en eerlijk met elkaar bespreken: kan dit nog wel?” “Is het nog wel veilig om te werken gezien de voorschriften?”
Vervroegde IVA uitkering met aanvulling werkgever
Elke situatie is anders. Dat betekent dat er geen spoorboekje bestaat voor het begeleiden van een werknemer met een progressieve chronische ziekte, stelt Jolanda van den Heuvel. Het standaard re-integratietraject, zoals dat in de Wet Verbetering Poortwachter is voorgeschreven, kan evenmin als zo’n spoorboekje fungeren. “Je moet al die formulieren natuurlijk wel netjes invullen, want anders beschik je aan het eind van de rit niet over een keurig ‘poortwachter-proof’ dossier. Je wordt dan door het UWV teruggestuurd om het opnieuw te doen”. De welbekende loonsanctie.
Voor goed werkgeverschap zal soms van het stramien van de Wet Verbetering Poortwachter moeten worden afgeweken. De ene keer moet er naar een vervroegde WIA-uitkering worden gewerkt, de andere keer kan de werknemer, als er geregeld een aantal aanpassingen worden gedaan, nog lang blijven doorwerken. Dit is maatwerk en sterk afhankelijk van de gezondheid van de werknemer en de aard van zijn werkzaamheden.
Luister de podcast “De gevaren van een medische afzakker” over een aanpassen van een arbeidsovereenkomst om een ziekmelding te voorkomen of vroegtijdig te beëindigen.
De basis voor zo’n maatwerktraject bestaat uit wederzijds vertrouwen en degelijk advieswerk. Vaak wil de werknemer graag blijven doorwerken en de werkgever op zijn beurt deze kundige en loyale werknemer niet kwijt. Dat kan verrassend lang goed gaan. “Maar er kan een punt komen waarop de werknemer al zijn beschikbare energie aan zijn baan besteedt en letterlijk en figuurlijk geen privéleven meer overhoudt. Als dat gebeurt, moet je de eerlijke en moeilijke vragen durven stellen: is dit het nog waard? Einde dienstverband kan dan het begin zijn van een nieuwe invulling van de (werk)week en een nieuw evenwicht.”
Financiële duidelijkheid biedt perspectief
Einde dienstverband wekt vaak veel vragen en angsten op bij de werknemer: kan ik nog in mijn huis blijven wonen? Zal ik in staat zijn mijn kinderen te laten studeren? En, wat vindt mijn omgeving ervan dat ik straks een WIA-uitkering ga ontvangen? In dit stadium van het traject bleken de diensten van UwVerzuimregisseur voor beide werkgevers van grote meerwaarde. Denk hierbij aan de ondersteuning door een lotgenoot, een persoonlijke verzuimregisseur voor de werknemer en financieel inzicht.
Het inzichtelijk maken van de financiële gevolgen van arbeidsongeschiktheid op het (gezins)inkomen geeft vaak veel duidelijkheid en rust. De financieel planner neemt dan de verschillende (toekomstige) bronnen van inkomen zoals bijvoorbeeld loon, een IVA-uitkering, WIA-hiaat verzekering en een arbeidsongeschiktheidspensioen onder de loep en berekent aan de hand daarvan het eventuele netto inkomensverlies. “Soms is de planner daar wel tien uur mee bezig. Hij legt het eindresultaat aan de werknemer voor en die concludeert binnen enkele seconden: ‘Driehonderd euro minder per maand? Daar kan ik wel mee leven’,” zegt Reinout Slee. Die duidelijkheid is van zo’n groot belang, het schuift onzekerheden opzij en biedt dus perspectief.”
Verzuim van een chronisch zieke werknemer
Er zijn grenzen aan de rek om aanpassingen in het werk te doen. “Een werknemer wordt betaald voor een prestatie en als die prestatie niet meer geleverd wordt, kom je als werkgever in problemen tegenover de collega’s en tegenover de overheid als opdrachtgever,” aldus Femke Verkerk-Venema, “dan houdt het op.” Vanuit dit interview blijkt dat in het geval van loyale werknemers die getroffen worden door een ernstige aandoening met een progressief verloop, het elastiek van begrip en meedenken erg ver kan meerekken. Met de bijzondere expertise van UwVerzuimregisseur hoeft niet gewacht te worden totdat het misgaat, maar volgt een overgang naar een leven voorbij het dienstverband.
De Werkwaarde podcast wordt mogelijk gemaakt door UwVerzuimregisseur en is een productie van Portretmakers. Tekst door Jeroen Kuypers
UwVerzuimregisseur begeleidt chronisch progressief zieke werknemers en ondernemers met het behouden van werk, inzicht in netto besteedbaar (gezins)inkomen en het verkrijgen van een juiste WIA-uitkering. Dit doen ze als vertrouwenspersoon voor werknemers met aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson, Parkinsonisme, Multiple Sclerosis (MS), ALS, Alzheimer, COPD, Huntington, Ehlers-Danlos syndromen (EDS) en Reuma.
