Auteur: Lieke Blommers

Samen klimmen tegen Parkinson

KLIM UIT HET DAL

Klimmen is een sport die alle spieren traint en tegelijk het brein: de klimmer moet met elke beweging die hij maakt zich voorbereiden op hoe de volgende greep bereikt kan worden. Daardoor heeft klimmen een groter positief effect op de evolutie van Parkinson dan welke andere vorm van sport of bewegen. Omdat de klimmer bevestigt is aan een touw en niet op de grond kan vallen, is deze sport ideaal om balans te oefenen en geeft deze sport tenslotte ook nog eens minder kans op blessures. In de Verenigde Staten is klimmen al zeer populair geworden onder Parkinsonpatiënten: het aantal parkinson klimgroepen verdubbelde daar in korte tijd van 35 naar 70. In Nederland moet het klimmen onder deze categorie nog van de grond komen.

Op 26 november 2025 presenteert ParKLIMson zichzelf en vooral de unieke gezondheidsvoordelen van de klimsport in klimcentrum Neoliet in Tilburg. Ze doen dat met demonstraties en via het presenteren van wetenschappelijke onderzoeksresultaten, maar het hoogtepunt van de dag zal ongetwijfeld de lezing van Jordi Cruz zijn. Cruz is een Spaanse fysiotherapeut én een begenadigd klimmer maar ook een man die al op 39-jarige leeftijd de diagnose Parkinson kreeg. De neurologische aandoening was voor Cruz geen reden met klimmen te stoppen, integendeel. Hij ontdekte de voordelen van de sport voor zichzelf én zijn professionele praktijk en begon nog enthousiaster te trainen. Jordy is Spaans kampioen en neemt deel aan internationale paraklimwedstrijden, op een niveau dat niet veel lager ligt dan dat waarop hij als ‘gezonde’ sporter klom. Dat is inmiddels zeven jaar geleden. Jordy Cruz is daarmee het levende bewijs dat klimmen het verloop van deze chronische aandoening aanzienlijk kan vertragen.

ZELF ONDERVINDEN

“Wie Parkinson krijgt, kan het beste zoveel mogelijk bewegen, gezond eten, voldoende slapen en natuurlijke stress vermijden,” zegt Ton van den Berg, initiatiefnemer van ParKLIMson en zelf al sinds jaar en dag enthousiast klimmer. “Steeds meer wetenschappelijk onderzoek toont aan dat de gezondheidseffecten van klimmen voor Parkinsonpatiënten bijzonder heilzaam zijn, waarschijnlijk mede door die combinatie van denken en doen. Maar klimmen is een veel onbekendere sport dan bijvoorbeeld voetbal of basketbal en er bestaan veel vooroordelen over klimmen. Onder andere over de veiligheid. Deze sport behoort juist tot de minst blessuregevoelige.. Daarom is een evenement als dit van zo’n groot belang. We willen de mensen die het bijwonen niet enkel over het klimmen vertellen maar ze de sport ook laten beleven. Parkinsonpatiënten en hun naasten zijn vanzelfsprekend welkom maar hetzelfde geldt voor zorgprofessionals. Pas als je zelf hebt ondervonden hoe veilig, uitdagend en plezierig deze sport is, kun je ze ook met overtuiging aanprijzen bij patiënten.”

KLIMMEN EN WERKEN

Ton van den Berg kreeg zelf ook de diagnose Parkinson. Net als Jordy Cruz heeft hij de voorbije jaren slechts weinig verslechtering in zijn relatief milde symptomen ondervonden. “Dat is te danken aan mijn medicijnen, maar ook aan mijn gezonde levensstijl. Klimmen is altijd een belangrijk aspect geweest van wie ik ben, naast mijn familie, vrienden en mijn werk. Ik ben al die jaren blijven klimmen naast mijn werk. Dankzij de kundige begeleiding van Reinout Slee en zijn team van UwVerzuimregisseur ben ik nu in staat een soepele overgang te maken van mijn huidige werk, naar een invulling van mijn tijd buiten mijn huidige werkgever.

”Op welk niveau je ook klimt, het positieve effect is er altijd.“

ACCEPTATIE EN AANPASSING

De boodschap die Jordy Cruz uitdraagt is er niet een van ontkenning maar van acceptatie en ook van aanpassing. Toen het klimmen van 8e graads routes niet meer mogelijk was door krachtverlies in één van zijn handen ging hij verder met klimmen naar 7e graads routes– nog steeds indrukwekkend hoog. Maar ook van hoop: een rijk en zinvol leven blijft mogelijk met Parkinson, mits je blijft bewegen en het brein stimuleert om nieuwe verbindingen te vormen en zo de spieren te blijven aan te sturen. Klimmen kan daarbij voor veel meer patiënten dan nu een groot en positief verschil maken, daar is Ton van den Berg van overtuigd: “Daarom demonstreren we ook dat wanneer de zeventig ver bent gepasseerd, sportklimmen een goed idee is. Klimmen kan op ieder niveau en het heilzame effect is er altijd.“

STEEDS MEER parKLIMson KLIMHALLEN

Heidi Zach heeft in Oostenrijk baanbrekend onderzoek gedaan naar de effecten van klimmen op het verloop van Parkinson en daardoor overtuigende data kunnen aandragen. Ze deed haar Phd bij Bas Bloem, de Nederlandse hoogleraar die is gespecialiseerd in Parkinson. “Hij voorspelde een Parkinson epidemie als gevolg van de cocktail van pesticiden en andere vervuilende stoffen die wij over ons heen krijgen, en inderdaad is Parkinson met 67.000 Nederlandse patiënten momenteel de snelst groeiende hersenziekte. Als we met klimmen dan zo’n belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de stabilisering van de gezondheid, dan moeten we elke gelegenheid daarvoor aangrijpen. Ons evenement staat dan ook niet op zichzelf. In de dagen erna starten de nieuwe parKLIMson klimgroepen in Tilburg en Nijmegen. In Eindhoven is al een parKLIMson klimgroep actief. Naast parkinson, zijn in enige klimhallen al groepen gevormd voor mensen met MS en paraklimmen. Ondernemende sportaanbieders zien de link tussen de sport en de ziekte.

Ton van den Berg: “De Verenigde Staten zijn ons al voorgegaan hierin, ik wil ons snel laten volgen. Als het aan mij ligt presenteren we met ParKLIMson volgend jaar een nog groter event, meer centraal in het land. Dat ondersteunt het aansluiten van klimhallen in de rest van Nederland.”

Re-integratie na arbeidsongeval

“Werk is meer dan inkomen. Het is zingeving.”

Ziekte of letsel treft zelden alleen het lichaam. Voor veel mensen betekent werk niet alleen financiële zekerheid, maar ook structuur, trots en betekenis. Wie zijn werk kwijtraakt, verliest vaak méér dan alleen zijn inkomen. In de podcast beschrijft Reinout Slee hoe mensen door rouw, medicatie of angst juist op het moment dat ze kwetsbaar zijn, moeten deelnemen aan ingewikkelde gesprekken over hun toekomst. Dat is geen makkelijke opgave.

En ook werkgevers hebben het niet eenvoudig: “Er ontstaat vaak spanning,” legt Slee uit. “Werkgevers moeten investeren in re-integratie, terwijl ze soms denken: dit gaat niet meer werken.”

De juridische werkelijkheid: recht op re-integratie

Veel mensen denken dat re-integratie na een arbeidsongeval een gunst is. Dat is een misverstand. Dat is een misverstand. Reinout is duidelijk: “Re-integratie is wettelijk vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek én de Wet Verbetering Poortwachter.” Dat betekent concreet:

  • De werkgever is verplicht om re-integratie aan te bieden.
  • De werknemer is verplicht om daaraan mee te werken.

Het UWV toetst aan het eind van de loondoorbetalingsperiode of beide partijen zich voldoende hebben ingespannen. Bij nalatigheid kan het UWV een sanctie opleggen: een verlenging van de loondoorbetaling met maximaal een jaar.

Burn-out en conflict: waarom werkgevers soms niet willen re-integreren

In de praktijk ontstaan veel re-integratieconflicten bij burn-out of psychische klachten. Slee licht toe dat dit vaak te maken heeft met botsende normen, verwachtingen of werkculturen. “Als een vervanger beter lijkt te passen bij de stijl van de leidinggevende, dan is het lastig om iemand terug te plaatsen die al uitviel door spanningen.” Maar ook dan geldt: de wet verplicht beide partijen tot serieuze inspanning.

Arbeidsongevallen: een heel ander speelveld

Re-integratie na een arbeidsongeval brengt een andere dynamiek met zich mee. Niet alleen vanwege het letsel, maar ook omdat de vraag naar aansprakelijkheid al snel speelt. Heeft de werkgever nalatig gehandeld? Is er sprake van blijvend letsel? Had het voorkomen kunnen worden?

Wat telt als bedrijfsongeval?

  • Blijvend letsel (ook psychisch, zoals PTSS)
  • Een ziekenhuisopname
  • Verlies van ledematen
  • Ernstige verwondingen of overlijden

In zulke gevallen moet vaak de Arbeidsinspectie worden ingelicht. Doet de werkgever dat niet, dan kan dat leiden tot hoge boetes.

Ook bij verwijtbaar gedrag door werknemer? Ja, meestal wel.

Een belangrijke nuance die Slee maakt: zelfs als een werknemer veiligheidsmaatregelen negeert of onzorgvuldig handelt, blijft de werkgever meestal verantwoordelijk. “Werkgevers moeten niet alleen instructies geven, maar ook actief handhaven,” zegt hij. Alleen bij opzettelijk gedrag kan loondoorbetaling mogelijk vervallen.

De financiële impact op werkgevers

Voor werkgevers zijn de gevolgen van een arbeidsongeval ingrijpend:

  • Loondoorbetaling: twee jaar verplicht, soms volledig.
  • WIA-kosten: tot 10 jaar voor grote werkgevers.
  • Re-integratiekosten: begeleiding, interventies, arbo-inzet.
  • Schadevergoeding: bij verwijtbaarheid mogelijk verplicht.

Voor grote organisaties kan dit tot tonnen aan extra kosten leiden. En dat allemaal bovenop het verlies van een medewerker.

Re-integratie in de praktijk: van Spoor 1 naar Spoor 2

Het re-integratieproces verloopt in stappen:

  1. Spoor 1: Terugkeer naar eigen werk of een andere functie binnen dezelfde organisatie.
  2. Spoor 2: Wanneer intern geen passende plek meer is, volgt re-integratie buiten het bedrijf.

Daarbij spelen verschillende professionals een rol:

  • De bedrijfsarts beoordeelt de belastbaarheid.
  • De arbeidsdeskundige weegt of het werk nog passend is.
  • De re-integratiebegeleider ondersteunt bij het vinden van nieuw werk.

Slee benadrukt dat het voor veel medewerkers overweldigend is om al deze schakels zelf aan te sturen. Zeker wanneer sprake is van chronische klachten of cognitieve beperkingen.

“We vragen enorm veel van mensen die net door een crisis gaan. Dat is niet altijd realistisch.”

Zijn organisatie, Uw Verzuimregisseur, helpt cliënten daarom om alle lijntjes bij elkaar te brengen en de regie terug te pakken. “Wij zorgen dat iedereen – van huisarts tot bedrijfsarts – dezelfde kant op werkt.”

Ook niet-fysieke ongevallen tellen mee

Een opvallend punt uit het gesprek is dat niet alle bedrijfsongevallen zichtbaar zijn. Slee noemt voorbeelden van machinisten die meerdere suïcides meemaken, monteurs die door honden worden aangevallen, of tankstationmedewerkers die herhaaldelijk worden overvallen. “Ook zonder fysieke schade kan iemand arbeidsongeschikt raken,” zegt hij. “En ook dan heeft de werkgever een verantwoordelijkheid.”

Belangrijke lessen voor werkgevers

Tot slot geeft Slee nog een duidelijke waarschuwing mee:

“Kijk niet de andere kant op als je signalen ziet. Ook niet bij chronische aandoeningen als Parkinson of Alzheimer. Want als het misgaat, wordt er teruggekeken: had je dit kunnen voorzien?”

Een werkgever die geen actie onderneemt terwijl er aanwijzingen zijn voor onveiligheid, loopt niet alleen juridische maar ook morele risico’s.

Conclusie

Re-integratie is zelden eenvoudig, zeker niet bij burn-out of letsel. Re-integratie na arbeidsongeval of burn-out vraagt om zorgvuldige begeleiding en samenwerking. Deze aflevering van Verhalen in Veiligheid laat zien hoe complex het speelveld is en hoeveel er mis kan gaan als mensen of organisaties hun verantwoordelijkheid niet nemen. Maar het laat ook zien hoe belangrijk goede begeleiding is, en hoeveel verschil het maakt als je mensen helpt om hun kracht terug te vinden.

🎧 Beluister de volledige aflevering via Spotify of klik hier voor de video via Youtube.

💬 Heb je vragen over re-integratie of werk je met mensen die hiermee te maken hebben? Deel je ervaring of neem contact op met een arbeidsdeskundige.

Financiële gevolgen bij langdurige ziekte

De luistervraag: mag je ontslagen worden na twee jaar ziekte?

Een luisteraar met long covid vraagt zich af of haar werkgever haar na twee jaar ziekte mag ontslaan. Het antwoord van Christel is helder: ja, na 104 weken ziekte vervalt de doordoorbetalingsplicht en de ontslagbescherming. Je werkgever mag je dan je dan ontslaan met als reden arbeidsongeschiktheid. Dit gebeurt meestal via een vaststellingsovereenkomst met wederzijds goedvinden. Het UWV bepaalt of je recht hebt op een WIA-uitkering.

Hoe werkt de WIA?

De WIA – voluit: Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen – is géén ziektekostenregeling, maar een inkomensverzekering. Het UWV beoordeeld je inkomensverlies. Er zijn verschillende scenario’s:

  • Inkomensverlies minder dan 35%: je ontvangt geen WIA-uitkering
  • WGA (gedeeltelijk arbeidsongeschikt): als je tussen de 35% en 80% arbeidsongeschikt bent of tijdelijk volledig arbeidsongeschikt (80% en 100%)
  • IVA (volledig en duurzaam arbeidsongeschikt): als je duurzaam niet meer kunt werken.

Wat veel mensen niet weten over de financiële gevolgen bij langdurige ziekte: het UWV kijkt naar je belastbaar loon in het jaar vóór je ziekmelding. Werkte je toen al minder door klachten? Dan kan dat je uitkering flink verlagen.

De financiële klap

Veel mensen onderschatten het inkomensverlies bij langdurige ziekte. Ook wie denkt “ik krijg toch 70% van mijn laatste loon”, komt bedrogen uit. Pensioenpremies worden bijvoorbeeld niet meegenomen en je verliest fiscale voordelen. Voor mensen met een hoog inkomen kan de impact extra groot zijn: de WIA kent een maximum dagloon. Wie daarboven zit, mist soms tienduizenden euro’s per jaar.

Daarom zijn er aanvullende verzekeringen zoals de WIA-excedentverzekering of een collectieve regeling via de werkgever. Maar lang niet iedereen weet dat die er zijn. Of ze zijn er inderdaad niet, met grote financiële gevolgen.

En als je zzp’er bent?

Voor zelfstandigen kunnen de financiële gevolgen bij langdurige ziekte nog groter zijn, omdat zij niet verzekerd zijn voor de WIA.. Christel benadrukt hoe belangrijk het is om als ondernemer goed na te denken over de risico’s. Je kunt je vrijwillig verzekeren bij het UWV of zelf een AOV afsluiten, maar dat is prijzig. Financiële planning draait hier om bewuste keuzes: wat kun je zelf opvangen, en wat niet?

Minder financiële stress, meer ruimte voor herstel

Christel merkt in haar praktijk dat financiële stress vaak zwaarder weegt dan mensen denken. Terwijl ze al moeten wennen aan verlies van gezondheid en werk, hangt ook nog de onzekerheid over geld boven hun hoofd. Hoe eerder je dit inzichtelijk maakt, hoe beter je je kunt richten op wat er echt toe doet: Acceptatie, bewust keuzes maken en je leven opnieuw vormgeven.

Waar begin je?

Wil je weten hoe het in jouw situatie zit? Begin dan bij je HR-afdeling: wat is er geregeld via je werkgever? En als je daarna nog twijfelt of risico’s ziet, schakel dan een financieel planner in. Zeker als je een hogere hypotheek angaat, of voor jezelf wilt beginnen – dan zijn dit soort scenario’s extra belangrijk om mee te nemen.

“Het is slim om te verzekeren wat je zelf niet kunt opvangen,” aldus Christel.

Vraag een gratis kennismaking aan voor deskundige en persoonlijke begeleiding bij verzuim en arbeidsongeschiktheid 💡