Wat is Parkinson?
Bij de ziekte van Parkinson sterven zenuwcellen in de hersenen af die dopamine aanmaken. Dopamine is een boodschapstof die nodig is om spieren in beweging te zetten. Door het gebrek aan dopamine worden signalen minder goed doorgestuurd. Dit kan leiden tot verschillende klachten. Zichtbare klachten die met name te maken hebben met de motoriek en onzichtbare klachten die te maken hebben met onder andere het denken en met het functioneren van maag, darmen en blaas.
Iedere persoon met Parkinson heeft andere klachten en een andere snelheid van verslechtering van de ziekte. Met medicijnen zijn de symptomen te onderdrukken, maar de ziekte actief remmen of genezen kan op dit moment nog niet.
Klachten met betrekking tot bewegen komen veel voor. Bewegen gaat minder vanzelf en met minder kracht. Door beven of tremor kan het zijn dat armen, handen of hoofd onvrijwillig gaan trillen. Bewegingen kunnen ook vertragen, te klein blijven en moeizaam verlopen. De soepelheid verdwijnt en de spontane bewegingen verlopen niet meer onbewust, maar moeten meer bewust verlopen.
Er kunnen ook problemen ontstaan met de balans of er kan ‘freezing’ ontstaan, waarbij iemand ineens niet meer kan doorlopen, maar kort vastgenageld staat aan de grond. Ook kan het gezicht verstrakken, waardoor een soort maskergelaat ontstaat. Als het denken wordt beïnvloed betreft dit vaak problemen met aandacht en concentratie, plannen maken en uitvoeren, dubbeltaken, geheugen, taal, oriëntatie en visueel ruimtelijke taken.
Chronisch ziek en werken met Parkinson
Chronisch ziek en werk, Parkinson en werk, kan een lastige combinatie zijn. In het begin van uw ziekte kunt u waarschijnlijk met een paar aanpassingen volledig of grotendeels blijven werken. Denk hierbij aan thuiswerken, aangepaste werktijden, andere taken, werken met een SpeechMike in plaats van een toetsenbord en ondersteuning van een collega. Later kan het nodig zijn om te zoeken naar werkzaamheden met een meer voorspelbaar karakter, zonder deadlines, eindverantwoordelijkheid, afleiding van anderen en waarbij u kan teruggevallen op collega’s. Dit is vaak beter passend.
Werken met Parkinson is voor iedereen anders en vraagt om maatwerk. Bespreek uw klachten met de bedrijfsarts en uw wensen over de arbeidsomstandigheden en werkzaamheden met uw werkgever. Samen kunt u dan weloverwogen een plan opstellen. Het kan zijn dat u met deze aanpassing weer volledig inzetbaar bent.
Ook al bemerkt u toenemende klachten in de eerste twee jaar van ziekte, pas nooit zomaar uw dienstverband aan. Dit kan onverstandig zijn, omdat dit ervoor zorgt dat u in de toekomst een lagere uitkering krijgt als uw klachten toenemen en u zich opnieuw moet ziekmelden. Een arbeidsdeskundige die bekend is met het verloop van chronisch- progressieve klachten kan u en uw werkgever helpen met een verantwoorde oplossing.
Progressief ziek en het UWV
Als werken niet meer (volledig) lukt, kunt u als werknemer terecht bij het UWV voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Op deze manier heeft u toch inkomen, ook als u niet meer werkt. Dit is bij wet geregeld voor alle werknemers in Nederland met de wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA).
De WIA kent twee soorten uitkeringen:
- de Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsongeschikten (WGA) en de
- Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA).
In de volksmond wordt met een “WIA-uitkering” een WGA of IVA-uitkering bedoeld.
U kunt een WIA-uitkering aanvragen als u 88 weken bent ziekgemeld bij uw werkgever of vanuit de ziektewet. Als u na 2 jaar loondoorbetaling of ziektewet nog gedeeltelijk kan werken, heeft u recht op een WGA-uitkering. U krijgt alleen een IVA-uitkering als duidelijk is dat u nu en in de toekomst niet meer in staat bent om een aanzienlijk deel van uw oude loon te verdienen.
Deelname aan de WIA-aanvraag- en beoordelingsprocedure is echter niet voor iedereen een duidelijk en overzichtelijk traject. Het kan zijn dat u niet goed meer in staat bent om alle gesprekken en procedures volledig te volgen. Een goede voorbereiding en deskundige begeleiding bij uw afspraken kan dan veel rust geven.
Reguliere WIA-aanvraag of vervroegde IVA
Werken is belangrijk en werken geeft zin! Maar als u nauwelijks meer kúnt werken en uw klachten snel verergeren, dan is re-integratie mogelijk geen goed idee meer en zelfs stressvol. Het kan dan aantrekkelijk zijn om de WIA-aanvraag vervroegd te starten. Dit kan tussen 3 en 68 weken na uw ziekmelding. Een WIA-aanvraag met verkorte wachttijd heeft kans van slagen als u zeer beperkte mogelijkheden heeft tot werken die van duurzame aard zijn. Voordeel voor u is dat het UWV hiermee in een vroeg stadium duidelijkheid kan geven over uw recht op uitkering. Als een IVA-uitkering wordt toegekend stopt de verplichte re- integratie.
Het aanvragen van een vervroegde IVA-uitkering is maatwerk. Zeker omdat deze aanvraag maar één keer gedaan kan worden. Om de vervroegde procedure te kunnen starten moet u bij uw bedrijfsarts duidelijk kunnen aangeven wat uw klachten en wensen zijn. Met de verklaring van uw bedrijfsarts kunt u de procedure voor de vervroegde WIA-aanvraag starten. U zal dan worden opgeroepen voor het spreekuur van de verzekeringsarts en arbeidsdeskundige van het UWV voor de beoordeling van uw aanvraag. Het is raadzaam om hulp te vragen aan professionals die verstand hebben van alles wat hierbij komt kijken.
Een werkgever mag u de eerste twee jaar van uw ziekte niet ontslaan, ook niet wanneer u een vervroegde IVA-uitkering krijgt. Het is meestal interessant om uw werkgever te vragen uw loon door te betalen zoals u dat gewend bent. U laat dan de uitkering niet naar uzelf overmaken, maar naar uw werkgever.
Zolang u in dienst blijft, bouwt u pensioen op en bij ontbinding van uw arbeidsovereenkomst heeft u recht op een transitievergoeding (naast de eindafrekening van uw verlofdagen). Bespreek uw situatie goed door met uw werkgever en vraag onafhankelijk financieel advies als u meer inzicht wilt hebben in uw financiële situatie.
De kosten van deskundige begeleiding zijn vaak aanzienlijk minder dan de kosten van de verplichte loondoorbetaling van uw werkgever. Daarom kan het voor u en uw werkgever interessant zijn om hiervoor budget vrij te maken. Hiermee krijgen jullie samen grip op alles waarmee jullie worden geconfronteerd bij langdurig verzuim en arbeidsongeschiktheid.
Herbeoordeling van WGA naar IVA bij de ziekte van Parkinson
Door te blijven werken levert u een maatschappelijke bijdrage, heeft u inkomen uit arbeid en sociale contacten op de werkplek. Hoe de aandoening zich ook ontwikkelt, de symptomen verminderen niet, maar verergeren totdat werken uiteindelijk onmogelijk wordt.
Als u gedeeltelijk blijft werken heeft u recht op een WGA-uitkering. Hiermee kan een nieuwe situatie van loon en uitkering ontstaan. Pas als werken niet meer lukt, ontstaat er recht op een IVA-uitkering. Deze aanpassing gaat niet vanzelf. U zal het UWV hierover moeten informeren met een ‘melding verslechterde gezondheid’. Het UWV zal u dan oproepen voor een herbeoordeling. Aangezien u eerder twee jaar ziek bent geweest, is er waarschijnlijk een verkorte procedure mogelijk. Vraag om deskundige begeleiding bij de herbeoordeling als deelname aan de procedure en gesprekken voor u lastig is. Laat u ook goed adviseren over de financiële gevolgen en mogelijke aanvullingen vanuit de CAO of pensioen.
Met UwVerzuimregisseur staat u er niet alleen voor
De professionals van UwVerzuimregisseur zijn gespecialiseerd in de ondersteuning van chronisch-progressief zieke werknemers. Met persoonlijke en deskundige begeleiding krijgt u duidelijkheid over wat van u wordt verwacht en wat ú mag verwachten van alle andere betrokkenen. Hierdoor bent u in staat de regie weer in eigen hand te nemen en een weloverwogen beslissing te nemen.
Als u kiest voor een traject bij UwVerzuimregisseur krijgt u persoonlijke ondersteuning bij alle belangrijke gesprekken, lotgenoten ondersteuning en onafhankelijk inzicht over de financiële gevolgen van uw arbeidsongeschiktheid. Samen zorgen we ervoor dat u weloverwogen een keuze kan maken over uw werk, re-integratie en een eventuele uitkering.
Gratis kennismakingsgesprek
Wilt u meer weten over de financiële gevolgen van arbeidsongeschiktheid en uw rechten en plichten? Heeft u behoefte aan deskundige begeleiding en coaching door een lotgenoot? Vraag dan een vrijblijvend kennismakingsgesprek aan. U staat er niet alleen voor!
Meer informatie over werk en parkinsonisme
- Podcast met artikel > Werken met Parkinson
- Podcast met artikel > Bijverdienen met een WGA of IVA-uitkering
- Podcast met artikel > De waarde van werk bij arbeidsongeschiktheid
- Podcast met artikel > Chronisch progressief ziek en arbeidsongeschikt. Wat nu?
Veelgestelde vragen
Gaan wij het als gezin financieel redden in de toekomst?
Deze vraag is lastig te beantwoorden. Het hangt helemaal af van je totale financiële gezinssituatie. Aan de hand van een uitgebreide inventarisatie en analyse maken we op basis van al je financiële gegevens en je wensen een Persoonlijk Financieel Inzicht rapport. Zo krijg je inzicht in je toekomstige financiële situatie, zowel grafisch als met uitgeschreven tekst. In de samenvatting geven we onze conclusies en aandachtpunten. Onze ervaring is dat dit veel rust brengt. Hierdoor ontstaat ruimte voor andere (leukere) dingen.
Kan ik ontslagen worden?
Wettelijk is geregeld dat een zieke werknemer gedurende de eerste 104 weken (2 jaar) niet kan worden ontslagen. Ben je tussentijds volledig aan het werk, gedurende meer dan 4 weken? Dan start er een nieuwe periode van 104 weken. Na 104 weken mag een werkgever een medewerker ontslaan met als reden arbeidsongeschikt. Ook deze procedure loopt via het UWV. Het is echter veel fijner om zelf de regie te behouden en zelf te beslissen wanneer je wil stoppen met werken. Wij kunnen je begeleiden om te bepalen wat voor jou het beste moment is.
Ik heb niet voldoende energie om aan mijn energie te werken. Wat kan ik doen?
Op deze vraag is helaas geen eenduidig antwoord. Wellicht is er ergens een blokkade. Dit kan fysiek of mentaal zijn. Aanpassing van medicijnen of goede begeleiding kan dan een oplossing zijn. Het kan ook zijn dat er geen oplossingen voor handen zijn. Het verbeteren van de kwaliteit van leven is dan mogelijk te vinden in het leren omgaan met verlies en tegenslag. Dit kan rust geven waardoor er meer ruimte ontstaat voor de dingen die wel mogelijk zijn. In onze dienstverlening hebben we ook een module verlies en rouw. Wil je hier meer over weten? Ga naar onze site en vraag een kosteloos kennismakingsgesprek aan.
