WIA uitkering
Wat is er eigenlijk verzekerd bij het UWV als je een WIA uitkering aanvraagt? We denken onze gezondheid, maar het is ons loon. WIA is een afkorting van de wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen. De systematiek van de WIA leidt er toe dat een hoger loon beter is verzekerd dan een lager loon. Niet de werknemer die voor 80% arbeidsongeschikt wordt verklaard maar juist diegene die een percentage van 50 of minder krijgt toegekend, kan voor een onaangename financiële verrassing komen te staan. Voor wie mogelijk arbeidsongeschiktheid wordt, is daarom aan te raden om bij het UWV de verzekerde loongegevens te controleren. Op basis hiervan kan een eerste berekening worden gemaakt over de hoogte van een eventuele toekomstige WIA uitkering.
Tekst: Jeroen Kuypers
Berekening WIA uitkering
De WIA kent twee soorten uitkeringen: de Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) en de Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA). Als je nu of in de toekomst gedeeltelijk kan werken, heb je mogelijk recht op een WGA-uitkering. Je komt in aanmerking voor een IVA-uitkering als werken nu en in de toekomst niet of nauwelijks meer lukt.
Een wet kan rechtvaardigheid beogen maar in de praktijk soms zo uitpakken dat dit niet rechtvaardig voelt, althans vanuit een sociaal-maatschappelijk oogpunt. Dat gaat op voor de WIA, meent Reinout Slee, directeur van UwVerzuimregisseur. “Neem het voorbeeld van een CEO en zijn secretaresse die op zakenreis vertrekken en samen in een auto-ongeluk belanden. Beiden kunnen hierdoor nog maar halve dagen werken en in theorie nog € 1500 bruto per maand verdienen. Wat beide theoretisch nog zouden kunnen verdienen noemt het UWV restverdiencapaciteit. Hoewel de restverdiencapaciteit in beide gevallen gelijk is, zal de arbeidsongeschiktheid volgens de wet WIA sterk verschillen.
“Hetzelfde ongeluk, dezelfde medische gevolgen en toch een andere uitkomst, alleen op basis van de hoogte van het loon.”
Voor de CEO wordt berekend dat deze 80% inkomensverlies heeft terwijl dit voor de secretaresse mogelijk maar 50% is. Als de klachten structureel van aard zijn, zal de secretaresse zodoende een re-integratieverplichting krijgen en de CEO hiervan worden vrijgesteld. De secretaresse krijgt een WGA uitkering ter hoogte van 70% van het verzekerde loon en de CEO een IVA-uitkering voor 75%.
WIA uitkering en werken
Re-integratie binnen de WIA komt er in eerste instantie op neer dat je verplicht bent om je in te spannen om nieuw werk te vinden. In de eerste periode van de WGA uitkering wordt de geleverde inspanning getoetst, niet het resultaat. Deze periode noemen we de loongerelateerde uitkering (LGU). Daar blijft het echter niet bij. Naarmate de tijd vordert, verstrengen de eisen die het UWV stelt aan degenen die een WGA-uitkering hebben. Degene met een IVA uitkering worden vrijgesteld van re-integratie.
“Voor degene met een WGA uitkering wordt er een soort wortel en stok methode gehanteerd,” zegt Reinout Slee.
“Van de resterende verdiencapaciteit moet je tenminste 50% gaan verdienen. In het voorbeeld van de € 1500, dienen er dus aan het eind van elke maand minstens € 750 van te zijn verdiend. Als je hiertoe in staat bent, krijgt je een hogere aanvullende uitkering. Dat is de wortel. Ook wel bekend als de loonaanvullingsuitkering (LAU). Degene die faalt krijgt een fikse korting op zijn uitkering. Ook wel bekend als de vervolguitkering (VVU). Dat is dus de stok.” Van de oorspronkelijke 70% van het WIA maandloon, ga je dan naar een percentage van het minimumloon.
“Dertig procent minder inkomen maakt al een groot verschil. Je gaat niet langer uit eten, je vakanties worden soberder, maar voor de meeste wordt de bestaanszekerheid niet aangetast. In de vervolguitkering is dit vaak wel het geval. De achteruitgang kan dramatische gevolgen hebben: geen auto meer, misschien ook geen mogelijkheid meer de hypotheek af te lossen. En ook als er na een eventuele herbeoordeling de WIA uitkering opnieuw wordt vastgesteld en er dus meer geld komt, is dat geen garantie dat je de woning die je bent kwijtgeraakt kunt vervangen door een andere.”
WIA aanvragen
Deskundige begeleiding door professionals zoals die van UwVerzuimregisseur bij de WIA-aanvraagprocedure is dus geen overbodige luxe in het geval van arbeidsongeschiktheid. Zeker niet als er sprake is van een chronische ziekte met een progressief verloop. Want hoewel de ziekte de reden is dat je als werknemer bij het UWV belandt, is het niet enkel de medische situatie waarnaar wordt gekeken.
Voor wie op 1 januari 2023 aan het loket van het UWV stond, is het loon dat in 2020 door de werkgever werd betaald (geïndexeerd naar de voorbije twee jaar) evenals de restverdiencapaciteit bepalend voor de hoogte van de WIA uitkering. Als er wordt voldaan aan de verplichtingen van het UWV, worden beide WIA uitkeringen tot de AOW leeftijd uitgekeerd.
De wet WIA kent geen vermogenstoets, beoordeling gezamenlijke huishouding of kostendelersnorm. Wel is de WIA, net zoals de Ziektewet en WW, gemaximaliseerd tot het maximumdagloon. Dit wordt jaarlijks bijgesteld. Het verzekerde en gemaximaliseerde bruto maandloon noemen we het WIA maandloon.
De Werkwaarde podcast wordt mogelijk gemaakt door UwVerzuimregisseur en de Portretmakers
UwVerzuimregisseur begeleidt chronisch progressief zieke werknemers en ondernemers met het behouden van werk en het verkrijgen van een uitkering. Dit doen ze als vertrouwenspersoon voor werknemers met aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson, Parkinsonisme, Multiple Sclerosis (MS), ALS, Alzheimer, COPD, Huntington, Ehlers-Danlos syndromen (EDS) en Reuma.
De professionals van UwVerzuimregisseur treden op als inhoudelijk expert, financieel planner, ervaringsdeskundige, vertrouwenspersoon en lotgenoten ondersteuner. Zij begrijpen waarmee de zieke werknemer worstelt en helpen hem of haar verder. Dit doen ze door persoonlijke begeleiding, arbeidsdeskundig advies, lotgenoten ondersteuning, rechtsbijstand, coaching en workshops.
